Ομιλία στα πλαίσια επερώτηση 19 Βουλευτών της Ν. Δ. προς τους Υπουργούς Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Οικονομικών, σχετικά με την καλλιέργεια φορολογικής συνείδησης μέσα από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Ομιλία στα πλαίσια επερώτηση 19 Βουλευτών της Ν. Δ. προς τους Υπουργούς Παιδείας, Διά Βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων και Οικονομικών, σχετικά με την καλλιέργεια φορολογικής συνείδησης μέσα από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.

Ομιλία στο Κοινοβούλιο στις 11.10.2010

(Απόσπασμα από τα πρακτικά της Βουλής)

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, στο κατώφλι της νέας κοινοβουλευτικής περιόδου και όντας αρκετά χρόνια πλέον στο Κοινοβούλιο είμαι στη δυσάρεστη θέση να διαπιστώσω ότι όσα χρόνια θυμάμαι τον εαυτό μου να ασχολείται με τα κοινά ποτέ δεν υπήρξε πιο άσχημο οικονομικό κλίμα να διαπερνά όλη την ελληνική κοινωνία. Λάθη και παραλείψεις δεκαετιών μας οδήγησαν σε μια κατάσταση ζοφερή με απρόβλεπτες εξελίξεις και δυσανάγνωστες λύσεις.

Ο ελληνικός λαός, ακριβώς πριν ένα χρόνο, επέλεξε να κλείσει τα μάτια του σε λογικές ορθολογικής και ρεαλιστικής πολιτικής και έδωσε την εμπιστοσύνη του με τον πλέον εμφατικό τρόπο σε ένα κόμμα που ο Αρχηγός του συνειδητά ωραιοποιούσε καταστάσεις για να υφαρπάξει την ψήφο του. Αφού έταξε ο κ. Παπανδρέου ότι θα μας κάνει «Δανία του Νότου» και αφού πούλησε ελπίδες ότι θα μοίραζε στον ελληνικό λαό τα λεφτά που υπάρχουν, φτάσαμε σήμερα μετά από μια σειρά τραγικών λαθών της Κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ., να καταλήξουμε στα δεσμά του μνημονίου και στις τραγικές συνέπειές του.

Ο πολίτης, προδομένος από την επιλογή του, βιώνει μια Κυβέρνηση που σε λίγους μόνο μήνες κατάφερε να αμαυρώσει την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και κοινωνίας στο εξωτερικό, χωρίς να αναλογίζεται τις αρνητικές παρενέργειες που προκαλούσε στην ίδια τη χώρα, να μετατρέψει από ανικανότητα -ή άραγε από σκοπιμότητα- το πρόβλημα ελλειμμάτων και χρέους σε κρίση δανεισμού. Τα περιβόητα spreads εκτινάχθηκαν από τις 130 μονάδες βάση τον Οκτώβριο του 2009 στις 400 μονάδες τον Ιανουάριο του 2010 και στις 1.000 περίπου μονάδες λίγους μήνες αργότερα. Κατάφερε, επίσης, να οδηγήσει τη χώρα στο δανεισμό μέσω της λύσης του μνημονίου και της τριπλής εποπτείας από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα με ιδιαίτερα επαχθείς όρους, που ξεκινούν από τα υψηλότατα επιτόκια δανεισμού και φθάνουν μέχρι την υποθήκευση των εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων κατά δήλωση του Πρωθυπουργού, του κ. Παπανδρέου. Κατάφερε ακόμα να νεκρώσει την ελληνική οικονομία που, παρά τα προβλήματά της, κατάφερνε να διατηρεί ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ σήμερα βυθίζεται στην ύφεση με ρυθμούς που ξεπερνούν το μείον 4%. Και κατάφερε να επιβάλει τα σκληρότερα φοροεισπρακτικά μέτρα που γνώρισε ποτέ ο τόπος, όπως μειώσεις μισθών και συντάξεων, υψηλή ανεργία, υψηλό πληθωρισμό, λουκέτα στην αγορά, δείκτη οικονομικού κλίματος που τόσο άσχημο δεν βιώσαμε ποτέ.

Όλα αυτά δυστυχώς αποδεικνύονται πλήρως αναποτελεσματικά, αφού έχει μειωθεί δραματικά η οικονομική δυνατότητα των πολιτών. Οι θυσίες, δυστυχώς για τον ελληνικό λαό, μοιάζουν να είναι μάταιες. Η εθνική κατάθλιψη που βιώνουμε σήμερα, πήρε τη θέση των υποσχέσεων περί Σκανδιναβίας και άλλων μυθευμάτων, που κατά καιρούς έχει εφεύρει ο κ. Παπανδρέου.

Στον τομέα της φορολογίας εδώ και ένα χρόνο έχουμε γίνει μάρτυρες μίας σειράς επώδυνων αλλαγών και αναμένουμε και άλλες δυσάρεστες εξελίξεις: Αλλαγή του φορολογικού συστήματος με κατάργηση του αφορολόγητου και μιας σειράς φοροαπαλλαγών. Αυξήσεις στο Φ.Π.Α.. Αυξήσεις στα τέλη κυκλοφορίας, έκτακτες εισφορές και φόρους στις επιχειρήσεις. Υπέρογκες αυξήσεις στον ειδικό φόρο κατανάλωσης στα καύσιμα, στα ποτά και στα καπνικά προϊόντα, ενώ αναμένονται και άλλες αυξήσεις στα παραπάνω είδη καθώς, επίσης, αυξήσεις αναμενόμενες στον ειδικό φόρο κατανάλωσης και στο πετρέλαιο θέρμανσης.

Την ίδια στιγμή, αλλεπάλληλα δημοσιεύματα και διαρροές για τις επιτυχίες του φοροεισπρακτικού μηχανισμού Σ.Δ.Ο.Ε. για το φορο-σαφάρι εφοριακών και διασταυρώσεις στοιχείων δημιουργούν εντυπώσεις γιατί μόνο για αυτόν το λόγο γίνονται, για τη δημιουργία εντυπώσεων. Για να παταχθεί δε η φοροδιαφυγή, οι ειδικοί του Υπουργείου Οικονομικών επιστράτευσαν το μέτρο των αποδείξεων εκτιμώντας ότι έτσι θα λυνόταν το μέγιστο πρόβλημα της φοροδιαφυγής, που μαστίζει εδώ και δεκαετίες την ελληνική κοινωνία.

Αποτέλεσμα όλων αυτών ήταν η ελάχιστη αύξηση στα έσοδα και η κατάρρευση της οικονομικής δραστηριότητας. Είναι ενδεικτικό άλλωστε –και νομίζω ότι πρέπει να αναφερθεί- ότι έναντι ετήσιου στόχου αύξησης των φορολογικών εσόδων κατά 13,7%, στο πρώτο εννιάμηνο του 2010, δυστυχώς, η αύξηση αυτή είναι μόνο της τάξεως του 3,4%.

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, είναι ευρέως γνωστό ότι στην Ελλάδα ανθεί η παραοικονομία και το μαύρο χρήμα. Είναι αλήθεια ότι κατά καιρούς έχουν γίνει προσπάθειες να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα, που πλέον έχει πάρει μορφή μάστιγας, αλλά μέχρι τώρα τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Ο Έλληνας έχει μάθει να φοροδιαφεύγει, να αποκρύπτει εισοδήματα, να φοροαποφεύγει και σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και να φοροκλέβει. Κλασική περίπτωση είναι η αποφυγή καταβολής Φ.Π.Α..

Στις δομημένες κοινωνίες ο πολίτης προσαρμόζεται στις ειδικές συνθήκες, που η κάθε κοινωνία έχει διαμορφώσει. Θα έλεγα, εν κατακλείδι, ότι η σωστή φορολογική στάση θα προέλθει μέσα από τρεις σοβαρούς παράγοντες. Κατ’ αρχήν, ο πολίτης πρέπει να νιώσει ότι φορολογείται δίκαια, ότι δεν προσφέρει ανισομερώς στο κοινωνικό σύνολο. Δεύτερον, θα πρέπει να νιώσει ότι η οικονομική συνεισφορά του είναι ανταποδοτική: ότι ναι μεν προσφέρει στο κράτος μέρος των αποδοχών του, αλλά θα έχει κάποιο ίδιον όφελος στην καθημερινή του διαβίωση και τη στιγμή που θα βρεθεί σε ανάγκη.

Τρίτον και σοβαρότερον είναι ο Έλληνας πολίτης να αποκτήσει φορολογική συνείδηση, να εμπεδώσει τις έννοιες των δικαιωμάτων, αλλά και των υποχρεώσεών του. Να κατανοήσει ότι είναι υποχρέωσή του να αποδίδει τους φόρους στην πολιτεία, ότι οι φόροι του είναι η «αμοιβή» που παρέχει στο κράτος για μια σειρά υλικών και άυλων παροχών του κράτους προς τον ίδιο, αλλά και προς τον συνάνθρωπό του: Παροχές ευδιάκριτες, όπως είναι η ασφάλεια, η υγεία, η στρατιωτική προστασία, οι κρατικές υποδομές, αλλά και έμμεσες, όπως είναι η κοινωνική ισορροπία, ο πολιτισμός, η παιδεία, η δημιουργία περιβάλλοντος ικανού να επιτρέπει την ατομική και κοινωνική εξέλιξη.

Συνήθως όταν αναλύουμε δομικά προβλήματα μιας κοινωνίας καταλήγουμε στερεότυπα να λέμε ότι είναι πρόβλημα παιδείας. Έχει βάση αυτό. Είναι απολύτως σωστό. Από τα σωστά θεμέλια ξεκινά μια σωστή οικοδομή. Από μια υγιή γενιά πολιτών θα ξεκινήσει και μια αλλαγή στάσης σε τομείς όπου υπάρχει πρόβλημα.

Στην κοινωνία μας δυστυχώς έχουμε μάθει να θεωρούμε ότι έχουμε μόνο δικαιώματα. Μιλάμε για αυτά συνεχώς. Απαιτούμε, ζητούμε, διεκδικούμε θεωρώντας πανάκεια για κάθε καλό ή κακό την κρατική παρουσία. Δηλαδή, ενώ ζητούμε μια δημοκρατική κοινωνία, θεωρούμε ότι πρέπει να υπάρχει ισχυρή αστυνόμευση για να μη παραβιάζουμε τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας, να μη κτίζουμε παράνομα, να μη μολύνουμε το περιβάλλον, να μη φοροδιαφεύγουμε. Μα όλα αυτά θα έπρεπε να είναι αυτονόητα και όχι ζητούμενα για τους πολίτες μιας σύγχρονης χώρας.

Όπως στο περιβάλλον, όπως στην οδική ασφάλεια, όπως στην κοινωνική ενσωμάτωση, όπως και σε άλλους τομείς της καθημερινής μας ζωής, έτσι και στο φορολογικό τομέα δεν πρέπει να επικεντρωθούμε μόνο σε τεχνοκρατικές συζητήσεις και σε μέτρα αστυνομικού τύπου. Πρέπει παράλληλα με τα όποια μέτρα αφορούν το σήμερα να εκπαιδεύσουμε τις επερχόμενες γενιές ώστε να περιοριστεί αυτή η μάστιγα που τρώει την κοινωνία μας. Πρέπει να καλλιεργήσουμε τη φορολογική συνείδηση των νέων Ελλήνων πολιτών ώστε με τον καιρό να πετύχουμε την αλλαγή νοοτροπίας της κοινωνίας σχετικά με τις οικονομικές υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος. Στην ουσία δεν είναι οι οικονομικές υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος αλλά απέναντι σε μας τους ίδιους.

Στο ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας μας υπάρχουν τεράστια κενά στον τομέα αυτό. Τα παιδιά ουσιαστικά κοινωνικοποιούνται, πολιτικοποιούνται, διαμορφώνουν χαρακτήρα και αντιλήψεις μέσα από την καθημερινή συναναστροφή τους στο σχολικό περιβάλλον και μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία. Στη διαδικασία αυτή οι αυριανοί πολίτες δυστυχώς μαθαίνουν ελάχιστα σε σχέση με τις μελλοντικές τους υποχρεώσεις ως φορολογούμενοι πολίτες και πόσο θεμελιώδης είναι αυτή η διαδικασία ως προϋπόθεση ανάπτυξης μιας υγιούς κοινωνίας. Αν ανατρέξει κανείς στα μαθήματα διδασκαλίας σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης –Δημοτικό σχολείο, Γυμνάσιο, Λύκειο- πουθενά δεν γίνεται αναφορά στις φορολογικές υποχρεώσεις των πολιτών, στις υποχρεώσεις που στη συνέχεια διασφαλίζουν τα δικαιώματά τους. Περιπτωσιακές αναφορές υπάρχουν στα βιβλία του μαθήματος Πολιτικής Αγωγής στις δύο τελευταίες τάξεις του Δημοτικού, στην Ε’ και ΣΤ’ Τάξη του Δημοτικού χωρίς όμως συγκεκριμένη αναφορά περί φορολογικής συνείδησης. Πώς μπορούμε συνεπώς να έχουμε την απαίτηση από τους πολίτες της χώρας μας να έχουν φορολογική συνείδηση όταν αυτή καλλιεργείται μόνο μέσα από το αίσθημα του φόβου του οικονομικού ελέγχου από τις αρμόδιες ελεγκτικές αρχές, όπως είναι η Εφορία, η Αστυνομία και η Δικαιοσύνη;

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, σε μια εποχή που το εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να προσαρμόζεται συνεχώς στα νέα δεδομένα, η εισαγωγή μαθημάτων που προσαρμόζουν τα παιδιά στις μελλοντικές ανάγκες  μιας κοινωνίας είναι το μέγιστο ζητούμενο. Επειδή δε εμείς οι Έλληνες διακρινόμαστε για την ικανότητά μας να τα αφήνουμε όλα για την τελευταία στιγμή και δεν είμαστε λαός που δρούμε προληπτικά, πρέπει να αλλάξουμε σε αυτό το σημείο. Πρέπει να εργαστούμε για την καλλιέργεια οικολογικής συνείδησης για την προστασία του περιβάλλοντος, για την καλλιέργεια διατροφικής συνείδησης, για την προώθηση της άθλησης αλλά παράλληλα οφείλουμε να καλλιεργήσουμε και τη φορολογική συνείδηση των παιδιών μέσα από τη σχολική τάξη, μέσα από την ευρύτερη εκπαιδευτική διαδικασία, να διασφαλίσουμε την κοινωνική αρμονία και ισορροπία για να μην επιτρέψουμε το άνοιγμα της κοινωνικής ανισότητας.

Καλούμε λοιπόν τους συναρμόδιους Υπουργούς Εθνικής Παιδείας αλλά και Οικονομικών να προωθήσουν τα συναρμόδια Υπουργεία ένα ευρύτερο  πρόγραμμα σε όλες τις βαθμίδες του ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος για την ανάπτυξη του αισθήματος της φορολογικής συνείδησης των αυριανών πολιτών. Μόνο τότε, αν δηλαδή ξεκινήσουμε τη διαμόρφωση φορολογικής συνείδησης από πολύ νωρίς, από τα σχολεία των παιδιών μας θα μπορούμε να ελπίζουμε ότι έχοντας συνειδητοποιημένους πολίτες θα  έχουμε κατορθώσει ένα ισχυρό χτύπημα κατά ενός σύγχρονου κοινωνικού εγκλήματος, δηλαδή αυτού της φοροδιαφυγής.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκροτήματα από την πτέρυγα της Νέας Δημοκρατίας)

ΠΡΟΕΔΡΕΥΩΝ (Βαϊτσης Αποστολάτος): Ευχαριστούμε, κύριε Καράογλου και για το χρόνο που τηρήσατε.


(και η δευτερολογία)

Στην τοποθέτηση της κυρίας Υπουργού είχαμε δύο ενότητες. Η πρώτη ενότητα ήταν μια γενικόλογη ενότητα, θα έλεγα μια ενότητα που μας αδικεί, με υβριστικές επιθέσεις και βαρείς χαρακτηρισμούς και εκφράσεις, όπως για παράδειγμα η λέξη «αιδώς», που νομίζω ότι δεν ταιριάζει στην παράταξή μας. Θα έλεγα ότι ταιριάζει πολύ περισσότερο σε αυτούς οι οποίοι προεκλογικά υποσχόντουσαν ότι θα μετατρέψουν τη χώρα σε Δανία του νότου ή ότι θα μοιράσουν τα λεφτά που υπήρχαν. Επίσης ήταν η έκφραση «λευκή πετσέτα», εννοώντας ότι πετάξαμε «λευκή πετσέτα». Νομίζω ότι περισσότερο ταιριάζει η έκφραση αυτή σε αυτούς οι οποίοι παρέδωσαν τη χώρα υπό την εποπτεία της Τρόικας και του Μνημονίου. Ή ήταν και έκφραση ότι «εκτροχιάστηκαν οι προϋπολογισμοί 2005-2009».Βέβαια, η απορία μου είναι η εξής: Εάν εκείνοι οι προϋπολογισμοί εκτροχιάστηκαν, ο τρέχων προϋπολογισμός του 2010, που ήδη έχει μια τεράστια υστέρηση εσόδων, τουλάχιστον 10% ή περίπου 2.500.000.000 ευρώ, είναι στις ράγες του;Τέλος, υπήρξαν υβριστικές αναφορές σε βάρος του πρώην Πρωθυπουργού, του Κώστα Καραμανλή, οι οποίες εκτιμώ –και το κάνω με αντικειμενικότητα αυτό- ότι δεν τον αγγίζουν, γιατί στο γυαλί δεν κολλάει λάσπη. Και όχι μόνο αυτό, αλλά είμαι βέβαιος ότι μετά από αρκετά χρόνια, η ιστορία με αντικειμενικότητα θα γράψει την περίοδο διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή, των πεντέμισι αυτών χρόνων, με θετικό πρόσημο.Κυρία Υπουργέ, αποδείξατε στο πρώτο μέρος της τοποθέτησής σας ότι έχετε έντονη κομματική συνείδηση, αλλά νομίζω ότι δεν ήταν αυτό το ζητούμενο, ούτε νομίζω προσωπικά, καλοπροαίρετα και φιλικά ότι είχατε ανάγκη να το αποδείξετε αυτό.Στο δεύτερο μέρος χαιρόμαστε που χαρακτηρίσατε δημιουργικό το ουσιαστικό μέρος της επερώτησής μας. Επίσης, και ο Πρόεδρος του Λαϊκού Ορθόδοξου Συναγερμού, ο κ. Καρατζαφέρης, είπε ότι είναι μία αξιέπαινη πρωτοβουλία της Νέας Δημοκρατίας. Δεν σας ψέγουμε για τις ελλείψεις που υπάρχουν στο εκπαιδευτικό μας σύστημα ως προς το συγκεκριμένο ζήτημα, γιατί πολύ εύστοχα είπατε και εσείς: «Τότε γιατί δεν το αντιμετωπίσατε εσείς τα προηγούμενα χρόνια;». Όμως, με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον, ως συμβολή στο πολιτικοοικονομικό γίγνεσθαι, με τη μορφή της επερώτησης στην ουσία σας κάνουμε μία πρόταση νόμου. Σας δίνουμε ένα ερέθισμα να αντιμετωπίσετε ένα κενό που υπάρχει στην εκπαιδευτική διαδικασία. Είναι η πρότασή μας αυτή μία συνεισφορά της Νέας Δημοκρατίας στην εθνική προσπάθεια για την αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής, γιατί εμείς θεωρούμε ότι η φοροδιαφυγή είναι εθνικό έγκλημα και χρειάζεται συστράτευση, για να την αντιμετωπίσουμε όλοι μαζί. Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, καταθέτουμε προτάσεις και αναδεικνύουμε θέματα, όπως για παράδειγμα τη φορολόγηση του παράνομου ηλεκτρονικού τζόγου, που πριν από λίγους μήνες το συζητήσαμε εδώ, πάλι με δική μας επίκαιρη επερώτηση, και πήραμε την υπόσχεση ότι θα αντιμετωπιστεί. Βέβαια, με καθυστέρηση αναμένεται εντός των ημερών να έρθει το σχετικό νομοσχέδιο.Αναδείξαμε το θέμα της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας του  δημοσίου. Ενώ στην αρχή χλευαστήκαμε, ακούσαμε προχθές τον Πρωθυπουργό από τη Νέα Υόρκη να ομιλεί για την αξιοποίηση αυτής της ακίνητης περιουσίας.Τώρα ερχόμαστε και αναφερόμαστε στο ζήτημα της καλλιέργειας φορολογικής συνείδησης μέσα από το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα και περιμένουμε να υιοθετήσετε ό,τι θετικό υπάρχει απ’ αυτήν την πρότασή μας και να προχωρήσουμε σε μία αλλαγή στο εκπαιδευτικό μας σύστημα και στα σχετικά βιβλία. Αυτή είναι η Νέα Δημοκρατία του σήμερα, η αναγεννημένη Νέα Δημοκρατία, η οποία δεν κάνει στείρα μικροκομματική αντιπολίτευση, αλλά καταθέτει συγκεκριμένες, δημιουργικές, ρεαλιστικές, τεκμηριωμένες προτάσεις. Λέμε «ναι» όπου πρέπει, «όχι» όπου διαφωνούμε. Βεβαίως, δεν λέμε απλώς ένα ξερό «όχι», αλλά καταθέτουμε και τη δική μας εναλλακτική, υπεύθυνη και σοβαρή πρόταση.Κλείνοντας, σας καλούμε να αντιμετωπίσετε ένα κενό που υπάρχει στην εκπαιδευτική διαδικασία, να προχωρήσετε μέσω της προσεχούς αναθεώρησης των σχολικών βιβλίων στην καλλιέργεια της φορολογικής συνείδησης στη χώρα, να μάθετε στους αυριανούς πολίτες, στα σημερινά παιδιά μας, ότι εκτός από τα δικαιώματα, υπάρχουν και οι υποχρεώσεις.Κυρία Υπουργέ, βρήκα το βιβλίο της έκτης τάξης του δημοτικού, όπου στη σελίδα 54 μιλά για δικαιώματα και υποχρεώσεις του πολίτη. Είναι τόσο γενικόλογες οι αναφορές, που θα πρέπει, επειδή απευθυνόμαστε σε παιδιά, να γίνουν πιο περιγραφικές αυτές οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα. Επίσης, στα έξι βιβλία που χρησιμοποιούνται συνολικά για τη διαμόρφωση της πολιτικής συνείδησης των παιδιών, στο βιβλίο της «Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής» της πέμπτης δημοτικού, το αντίστοιχο βιβλίο της έκτης δημοτικού, στην «Οικιακή Οικονομία» της δευτέρας γυμνασίου, στην «Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή» της τρίτης γυμνασίου, στις «Αρχές Οικονομίας» της πρώτης λυκείου, στην «Εισαγωγή στο Δίκαιο και τους Πολιτικούς Θεσμούς» της δευτέρας λυκείου, όλα τα βιβλία κάνουν γενικόλογες αναφορές στα δικαιώματα, αλλά σχεδόν κανένα δεν κάνει ρητή αναφορά στις υποχρεώσεις μας, πόσω μάλλον στις φορολογικές υποχρεώσεις που πρέπει να έχει ο Έλληνας πολίτης απέναντι στο κράτος.Ας σταματήσουμε, λοιπόν, τις λογικές τύπου «περαίωσης», που στην ουσία καταργούν στην πράξη την προσπάθεια για την καλλιέργεια φορολογικής συνείδησης. Ας δούμε το δάσος, που είναι η προσπάθεια για την καλλιέργεια φορολογικής συνείδησης και ας αγνοήσουμε το δέντρο με τις διαφορές μας που τόσο έντονα αναδεικνύονται.Τέλος, παραφράζοντας τη γνωστή ρήση του Αμερικανού συγγραφέα Έρνεστ Χέμινγουεϊ, ας προσπαθήσουμε μέσω του εκπαιδευτικού μας συστήματος να περάσουμε στη νεολαία, στους αυριανούς πολίτες, τη λογική «μη ρωτάς τι έκανε η πατρίδα για εσένα, αλλά αναρωτήσου τι έκανες εσύ για την πατρίδα». Ή, αν θέλετε, ερχόμενος σε έναν Έλληνα σημαντικό διανοητή, συγγραφέα, δοκιμιογράφο και ποιητή, τον Ι. Μ. Παναγιωτόπουλο, που έλεγε ότι πρέπει στην Ελλάδα –κύριε Πρόεδρε, εσείς τα ξέρετε πολύ καλά αυτά- να καταργήσουμε την έννοια του ατσίδα –και με την έννοια του «ατσίδα» αναφερόταν στον καταφερτζή, αυτόν που φοροκλέπτει, αυτόν που δεν πληρώνει τις ασφαλιστικές του εισφορές κ.λπ.- νομίζω ότι πρέπει να περάσουμε στους αυριανούς πολίτες, στα σημερινά παιδιά μας, το μήνυμα ότι ήρθε η ώρα να καταργήσουμε αυτόν τον Έλληνα, γιατί τέτοιος Έλληνας δεν μας χρειάζεται.Ευχαριστώ, κύριε Πρόεδρε.